Το σκουός είναι ένα είδος αντισφαίρισης εσωτερικού χώρου. Η βασική του διαφορά με τα υπόλοιπα συγγενικά αθλήματα αντισφαίρισης είναι ότι οι δύο αντίπαλοι (τέσσερις στην περίπτωση του διπλού) στέκονται δίπλα και όχι απέναντι ο ένας στον άλλο, και αποκρούουν με τις ρακέτες τους ένα στρογγυλό μαλακό μπαλάκι που πρέπει πρώτα να «χτυπήσει» στον αντικριστό τους τοίχο, ενώ κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού δεν αποκλείεται και η χρήση των πλαϊνών τοίχων. Το Squash είναι αναγνωρισμένο από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή και αναμένεται να συμπεριληφθεί σύντομα στα Ολυμπιακά αθλήματα.
Η επίσημη ονομασία του αθλήματος είναι Squash (τοιχοσφαίριση) και οφείλει την ονομασία του στο εύκαμπτο μπαλάκι (squashable) το οποίο χρησιμοποιείται σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες και σκληρότερες μπάλες που χρησιμοποιούνται σε άλλα αθλήματα ρακέτας.
Οι διεθνείς διαστάσεις του γηπέδου squash κωδικοποιήθηκαν στο Λονδίνο στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και ορίστηκαν στα 9.75μ. βάθος και 6.4μ. πλάτος. Ο μπροστινός τοίχος έχει μια γραμμή (front wall out line) στα 4.57μ. από το έδαφος, η οποία συναντά τις πλαϊνές γραμμές (side wall out lines) που ενώνονται με τη γραμμή (back wall out line) που βρίσκεται στον πίσω τοίχο σε ύψος 2.13μ. και οριοθετούν τα προς τα πάνω όρια του γηπέδου. Ο μπροστινός τοίχος έχει επίσης τη γραμμή του σερβίς (service line) στα 1.83μ. και ένα μεταλλικό φιλέτο 43 εκ. για να παράγει χαρακτηριστικό ήχο όταν η μπάλα χτυπά εκεί.
Το ξύλινο δάπεδο χωρίζεται στη μέση από μια γραμμή, με το πίσω τμήμα να χωρίζεται με την half court line σε δυο τεταρτημόρια τα οποία περιέχουν από ένα service box, όπως φαίνεται στο παραπάνω σχήμα.
Ρακέτες
Τα δεδομένα των ρακετών καθορίζονται από τους κανόνες του αθλήματος. Οι πρώτες ρακέτες φτιάχτηκαν από γυαλιστερό ξύλο και φυσικές χορδές.
Οι παίχτες προσάρμοσαν τις ρακέτες που είχε φτιάξει ο Major Walter C. Wingfield για το τέννις, κάνοντας τις λαβές πιο κοντές για να είναι πιο εύκολες στο χειρισμό. Η πρώτη μεγάλη αλλαγή προήλθε από την εταιρεία Wilson η οποία καθιέρωσε το μεταλλικό σκελετό το 1967 παρουσιάζοντας το μοντέλο T2000. Από τότε χρησιμοποιούνται σύνθετα υλικά (graphite, kevlar, titanium, boron) τα οποία κάθε εταιρεία χρησιμοποιεί διαφορετικά και τα προωθεί πατενταρισμένα στην αγορά. Όλες όμως δίνουν σημασία στον τρόπο που μια ρακέτα θα μπορεί να προσφέρει ταυτόχρονα άνεση, δύναμη, σταθερότητα και προστασία από τους κραδασμούς. Οι μοντέρνες ρακέτες έχουν μέγιστες διαστάσεις στα 68,6εκ. μήκος και 21.5εκ. πλάτος με την επιφάνεια του πλέγματος να ανέρχεται στα 500εκ2 (90 sq in) και το βάρος τους να κυμαίνεται από 210-255γρ.
Μπάλες
Χρώμα
|
Ταχύτητα
|
Αναπήδηση
|
Πορτοκαλί
|
Πολύ Αργή
|
Εξαιρετικά Χαμηλή
|
Διπλή Κίτρινη
|
Αργή
|
Πολύ Χαμηλή
|
Μονή Κίτρινη
|
Αργή
|
Αργή
|
Πράσινη ή Άσπρη
|
Μεσαία /Αργή
|
Μεσαία
|
Κόκκινη
|
Μεσαία
|
Υψηλή
|
Μπλε
|
Γρήγορη
|
Πολύ Υψηλή
|
Όπως οι ρακέτες και τα γήπεδα έτσι και οι μπάλες άλλαζαν μορφή από την εμφάνιση του squash αρκετές φορές ανάλογα με τις συνθήκες του παιχνιδιού που επικρατούσαν την κάθε εποχή. Όταν σταθεροποιήθηκαν οι διαστάσεις του γηπέδου καθιερώθηκε και ένα μέγε0θος στις μπάλες. Αυτό ήταν δουλειά της Tennis and Rackets Association η οποία πήρε το άθλημα κάτω από την εποπτεία της την δεκαετία του 1920. Συγκεκριμένα ο Colonel R.E.Crompton από το Royal Automobile Club ήταν υπεύθυνος για το βάρος, τις διαστάσεις και την αναπήδηση για τις μπάλες από τις διάφορες εταιρείες που υπήρχαν. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι η Avon India Rubber Company έφτιαχνε άλλες ματ, άλλες γυαλιστερές, ακόμα και με τρύπα γνωστή ως Bath Club Holer. Η Silvertown Company έφτιαχνε μπάλες με μια «εμαγέ» επιφάνεια, ενώ η Gradidge Company (απορροφήθηκε από την Slazenger) κατασκεύαζε μπάλα που ήταν αρκετά εμπορική και σε διάφορα χρώματα παρά το ατυχές της όνομα (nigger).
Τα επόμενα χρόνια έγιναν αρκετές προσπάθειες και μετατροπές ώστε να βρεθεί επίσημη και πιστοποιημένη μπάλα. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου καταστράφηκαν πολλά εργοστάσια και αρχεία για να μπορούμε να μάθουμε τον τρόπο και τα υλικά παρασκευής της κάθε μπάλας. Μετά τον πόλεμο συνεχίστηκε αυτή η διαδικασία με τις προσπάθειες των εταιρειών να επικεντρώνονται στην κατασκευή μπάλας που να συμπεριφέρεται καλύτερα, ανεξάρτητα από τις κλιματολογικές συνθήκες που θα επικρατούσαν. Έτσι φθάσαμε το 1999 οπου η εταιρεία Dunlop παρουσίασε μπάλες με διαφορετικά μεγέθη, χρώματα και χαρακτηριστικά ώστε να ανταποκρίνονται στις συνθήκες παιχνιδιού και στην ικανότητα των παιχτών.
Τρόπος κατασκευής μπάλας
Παρουσιάζουμε τον τρόπο κατασκευής της μπάλας Dunlop ώστε να γίνει αντιληπτή η πολύπλοκη αυτή διαδικασία που κρατάει πάνω από 150 χρόνια.
25 κιλά περίπου ακατέργαστο καουτσούκ από τη Μαλαισία παραδίδεται στο εργοστάσιο Barnsley σε μεγάλες μπάλες, ποσότητα ικανή για να κατασκευαστούν περίπου 1.200 μπάλες. Το καουτσούκ είναι από τη φύση του σε μια κατάσταση τέτοια ώστε είναι πολύ σκληρό και δύσκολο να δουλευτεί. Έτσι πλάθεται ώστε να έχει μια πιο ήπια συνοχή. Μια ποικιλία από φυσικά και συνθετικά υλικά και σκόνες προστίθενται στο λάστιχο για να του δώσουν τον απαιτούμενο συνδυασμό δύναμης, αντοχής και σωστού χρωματισμού. Η σωστή αναλογία υλικών παραμένει καλά φυλασσόμενο μυστικό, μια διαδικασία μυστικότητας αντίστοιχης της CocaCola, ενώ χρησιμοποιούνται περισσότεροι από 15 συνδυασμοί κατασκευής που περιλαμβάνουν υλικά όπως πολυμερή, υλικά πληρώσεως, βουλκανισμού, βοηθητικά μέσα επεξεργασίας, και ενισχυτικά υλικά.
Έτσι δημιουργείται μια μάζα υλικών που ζεσταίνεται και οδηγείται σε ένα περιστρεφόμενο μαχαίρι που φτιάχνει σφαιρίδια τα οποία ψήχονται και οδηγούνται σε μια πρέσα με δύναμη 1100lbανά τετραγωνικό εκατοστό και μια θερμοκρασία 140–160 οC για 12 λεπτά. Η θερμοκρασία βοηθά το υλικό να είναι εύπλαστο και να διατηρεί το σχήμα του. Αυτά τα σφαιρίδια σχηματίζουν τη μισή μπάλα που τα μισά ονομάζονται ‘half shell’. Το 50% από αυτά είναι λεία και το άλλο 50% με κουκίδες. Το καλούπι για αυτά με τις κουκίδες έχει μια καρφίτσα στο κάτω μέρος για να δημιουργηθεί το μικροσκοπικό λακκάκι που έχει τα διαφορετικά χρώματα που υποδηλώνουν τη ταχύτητα της μπάλας.
Όταν έχουν περάσει τις απαραίτητες επιστρώσεις στα μισά κομμάτια φτιάχνουν την κόλλα που θα τα ενώσει η οποία δεν διαφέρει πολύ σε περιεκτικότητα υλικών από τα σφαιρίδια. Τα κομμάτια ενώνονται με μια πίεση 1000lb ανά τετραγωνικό εκατοστό για 15 περίπου λεπτά. Μια περαιτέρω διαδικασία τράχυνσης δίνει στη μπάλα τη χαρακτηριστική ματ επιφάνειά της.
Αφού πλυθούν και στεγνώσουν ακολουθεί η διαδικασία του ελέγχου η οποία γίνεται ακόμα με το χέρι από τέσσερις κυρίες, ενώ ακολουθούν οι τελικές ενέργειες τράχυνσης πλυσίματος και ελέγχου. Οι μπάλες δοκιμάζονται σε κάθε στάδιο της διαδικασίας ώστε να μπορούν να έχουν το λογότυπο της Dunlop και να είναι σύμφωνες με τους κανονισμούς της Διεθνούς Ομοσπονδίας Σκουός (WSF). Μέσα από αυτή τη διαδικασία δημιουργούνται οι μπάλες του squash που η διάμετρός τους είναι στα 4±0,5 εκατοστά και το βάρος τους στα 23-25 γραμμάρια.
Η «διπλή κίτρινη» παρουσιάστηκε το 2000 και αντικατέστησε τη «μονή κίτρινη» στους επίσημους αγώνες ενώ η πορτοκαλί χρησιμοποιείται σε πόλεις με μεγάλο υψόμετρο όπως το Μεξικό, το Κάλγκαρι, το Ντένβερ και το Γιοχάνεσμπουργκ.
Ένδυση
Οι παίχτες πρέπει να φοράνε άνετα αθλητικά ρούχα και κατάλληλα παπούτσια, τα οποία θα τους δίνουν τη δυνατότητα της σταθερής και ασφαλούς μετακίνησης. Προτιμώνται παπούτσια που το υλικό κατασκευής της σόλας δεν αφήνει σημάδια στο γήπεδο.
Ιστορία
Το squash αναπτύχθηκε χρησιμοποιώντας χαρακτηριστικά από πέντε άλλα αθλήματα, όπως τις ρακέτες, τα γάντια και τις μπάλες, στις αρχές του 16ου αιώνα στη Γαλλία. Ξεκίνησε για διασκέδαση οπου, όπως αναφέρεται, «αγόρια και κορίτσια χτυπούσαν μπάλες στο τοίχο, σε στενές αλάνες και δρόμους».Η επόμενη μεγάλη ανάπτυξη του squash έλαβε χώρα στην Αγγλία οπου το άθλημα «ρακέτες» αναπτύχθηκε στη Φυλακή Fleet για οικονομικούς οφειλέτες.
Παρόμοια με το τέννις, υπήρχαν ρακέτες και μπάλες, μόνο που αντί οι παίχτες να χτυπάνε πάνω από ένα φιλέ και να είναι απέναντι, χτυπούσαν σκληρές μπάλες (non-squeezable) σε τοίχους. Υπήρχε μια παραλλαγή του παιχνιδιού «ρακέτες» το οποίο οδήγησε στη διαμόρφωση του squash το οποίο ονομαζόταν fives και ήταν παρόμοιο με το handball. Ήταν παρόμοιο με τις ρακέτες αλλά χωρίς να υπάρχουν ρακέτες και η μπάλα χτυπιόταν με τα χέρια.
Αυτά τα παιχνίδια απέκτησαν μεγάλη δημοσιότητα στα σχολεία και το squash το ίδιο αναπτύχθηκε στο Harrow School στην Αγγλία. Να αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι το σχολείο ιδρύθηκε το 1572, μερικοί διάσημοι μαθητές του ήταν οι Winston Churchill και ο Lord Byron ενώ τα ιστορικά του κτίρια έχουν χρησιμοποιηθεί για ταινίες, όπως ο Άγιος, Harry Potter and the Philosopher's Stone, ντοκιμαντέρ του BBC, διαφημίσεις περιοδικών και μεγάλων εταιρειών όπως η Adidas και η Polaroid.
α πρώτα γήπεδα φτιάχτηκαν σε αυτό το σχολείο το 1832 το οποίο ήταν αρκετά επικίνδυνο καθώς υπήρχαν κοντά σωλήνες, αντηρίδες, καμινάδες. Το σχολείο το 1864 έφτιαξε τέσσερα εξωτερικά γήπεδα. Για τη μπάλα χρησιμοποιούσαν φυσικό ελαστικό σαν υλικό ενώ τις ρακέτες οι μαθητές τις προσάρμοζαν ώστε να φθάνουν πιο γρήγορα στη μπάλα γεγονός απαραίτητο στις δύσκολες συνθήκες που επικρατούσαν. Άλλες αναφορές για το squash εμφανίστηκαν σε ένα Αγγλικό βιβλίο "The Badminton Library of Sports and Pastimes" γραμμένο από τον Δούκα του Beaufort. Eustace Miles, ο οποίος έγραψε το πρώτο βιβλίο για το squash το 1901. Τα πρώτο επαγγελματικό πρωτάθλημα εμφανίστηκε το 1920 στην Αγγλία όταν ο C.R. Read (Queens Club) νίκησε τον A.W.B. Johnson (RAC Club). Οι πρώτες ομοσπονδίες ήταν οι United States Squash Racquets Association το 1907 και Canadian Squash Racquets Association το 1911. Στην Αγγλία εμφανίστηκε η Tennis and Rackets Association από το 1908 μέχρι που οργανώθηκε η Squash Rackets Association το 1928. Από τότε εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη την Αμερική, τον Καναδά και σε όλο τον κόσμο.
Σημαντικοί παίχτες εμφανίστηκαν σε όλες τις περιόδους βοηθώντας στην ανάπτυξη του αθλήματος. Ο Αιγύπτιος F.D. Amr Bey, κέρδισε το πρώτο από τα πέντε του British Open Championships ακολούθησε ο M.A. Karim πάλι από την Αίγυπτο ενώ ακολούθησε η δυναστεία Khan από το Πακιστάν. Οι γυναίκες οργανώθηκαν νωρίτερα με την J.I. Cave η οποία κέρδισε το Women's British Open το 1922. Ακολούθησαν οι Janet Morgan, Heather McKay και Susan Devoy.
Στις μέρες μας στις πρώτες θέσεις εμφανίζονται οι Nick Matthew και Ramy Ashour ενώ στις γυναίκες οι Nicol David και Jenny Duncalf.
Έλληνες που έπαιζαν στο εξωτερικό-, άργησε να διαδοθεί και να αποκτήσει τις κατάλληλες εγκαταστάσεις. Το 1947 πάντως πραγματοποιήθηκε το πρώτο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Σκουός Ανδρών, ενώ το 1982 στα πρωταθλήματα άρχισαν να λαμβάνουν μέρος και οι γυναίκες. Σήμερα η Ελλάδα λαμβάνει μέρος και σε παγκόσμια πρωταθλήματα σκουός, με ιδιαίτερα ελπιδοφόρες συμμετοχές. Στους άνδρες επικρατούν οι Φαμπιάν Καλαϊτζής και Πέτρος Τζαμαλούκας ενώ στις γυναίκες οι Ελίζα Καργιώτη και Ζέτα Τζαμαλούκα.
Οδηγός νέων παικτών
Το squash σε επαγγελματικό επίπεδο είναι ένα παιχνίδι πολύ γρήγορων μετακινήσεων που απαιτεί κινητικές δεξιότητες, ταχύτητα και εξαιρετική φυσική κατάσταση. Σαν νέοι παίχτες μπορείτε να ξεκινήσετε με πολύ λιγότερα προσόντα, απλώς πάρτε μια μπάλα και ρακέτα και ξεκινήστε το παιχνίδι. Στη συνέχεια, με τις κατάλληλες προπονητικές οδηγίες, μπορείτε να μάθετε τη σωστή τεχνική και τακτική του αθλήματος με απώτερο σκοπό να παίζετε σωστά, πιο εύκολα και σίγουρα πιο ευχάριστα.
Οι βασικές αρχές του παιχνιδιού είναι ο παίχτης να χτυπά τη μπάλα προς το μπροστινό τοίχο μέχρι ο αντίπαλος να μην μπορεί να την επιστρέψει. Οι παίχτες πρέπει να πατάνε τουλάχιστον το ένα πόδι καθαρά στο service box κατά τη διάρκεια του σερβίς. Πρέπει να στείλουν τη μπάλα ανάμεσα στη service line και την out line (μπροστινός τοίχος) και να προσγειωθεί στο αντίθετο πίσω τεταρτημόριο που βρίσκεται ο αντίπαλος.
Για να συνεχίζεται το παιχνίδι, η μπάλα μπορεί να παίζεται σε όλες τις πλευρές του γηπέδου αλλά πρέπει οπωσδήποτε να περάσει από τον μπροστινό τοίχο και να μην σκάσει δεύτερη φορά στο έδαφος. Το παιχνίδι σταματά στις περιπτώσεις που η μπάλα χτυπήσει δυο φορές στο πάτωμα, χτυπήσει τη μπάλα προς το πάτωμα πριν τους τοίχους ή ακουμπήσει στις γραμμές short και out line. Ο παίχτης χάνει πόντο και στη περίπτωση που η μπάλα ακουμπήσει πάνω του στη πορεία της για τον τοίχο ή αν εσκεμμένα εμποδίσει τον συμπαίκτη του να φτάσει τη μπάλα. Αν έγινε άθελά του μπορεί να ζητήσει επανάληψη (let).
Το σκορ φτάνει μέχρι τους 11 πόντους (1 game) αλλά αν είναι 10-10 συνεχίζεται το μέτρημα μέχρι ένας παίχτης να πάρει διαφορά δυο πόντων (11-13, 15-17κ.α.). Ένα ματς παίζεται συνήθως στα 5 games (best of five).
Το squash είναι πολύ δημοφιλές άθλημα σε άλλες χώρες και είναι ευκαιρία να γίνει και στη χώρα μας. Επισκεφθείτε το μοναδικό γήπεδο της πόλης μας, εγκεκριμένο και από την Ομοσπονδία. Μπορείτε να κάνετε χρήση γηπέδου ή ατομική προπόνηση με εξοπλισμό που στην αρχή παρέχεται από εμάς. Όλες οι ηλικίες μπορούν να γνωρίσουν το άθλημα αφού υπάρχει και η δυνατότητα εκμάθησης mini squash με τον κατάλληλο εξοπλισμό.
Κανόνες ασφαλείας για νέους παίχτες
Οι νεοεισερχόμενοι παίχτες στο squash προτιμάται να αναζητούν τις οδηγίες του προπονητή ο οποίος εύκολα και σε μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να τους διδάξει τις βασικές αρχές του αθλήματος, συμπεριλαμβανομένων και των κανόνων ασφαλείας γεγονός που θα τους βοηθήσει να απολαύσουν το άθλημα, να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους και ταυτόχρονα να αποφύγουν να τραυματίσουν τον εαυτό τους και τους άλλους παίχτες. Χαρακτηριστικά μπορούμε να αναφέρουμε βασικούς κανόνες ασφαλείας:
- Πρέπει πάντα να κάνετε προθέρμανση πριν ξεκινήσετε το παιχνίδι και αποθεραπεία μόλις αυτό τελειώσει.
- Μην παίζετε ανταγωνιστικά μέχρι πραγματικά να μάθετε πώς να παίζετε σωστά και μην είστε υπερβολικά φιλόδοξοι όταν είστε νέοι στο άθλημα.
- Μην παίζετε αν δεν αισθάνεστε καλά στην υγεία σας πριν ή κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.
- Μην παίζετε για τουλάχιστον δύο ώρες μετά από ένα γεύμα. Να πίνετε άφθονα υγρά κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.
- Μην παίζετε μετά από κατανάλωση αλκοόλ και αποφύγετε το κάπνισμα όσο μπορείτε.
- Ποτέ μην κάνετε πάρα πολύ ζεστό ή πάρα πολύ κρύο ντους μετά το παιχνίδι-το νερό πρέπει να είναι χλιαρό.
- Να φοράτε κατάλληλα παπούτσια (indoor-non marking shoes) και βεβαιωθείτε ότι ο εξοπλισμός σας είναι σε καλή κατάσταση.
- Αν φοράτε γυαλιά οράσεως πρέπει να είναι άθραυστα (ζητήστε τα ειδικά σχεδιασμένα για το squash γυαλιά).
- Μην γυρίζετε πίσω, αν ο αντίπαλός σας κάνει προσπάθεια να χτυπήσει τη μπάλα ακριβώς πίσω από εσάς.
- Η ασφάλεια του αντιπάλου σας είναι στα χέρια σας. Αν δεν μπορείτε να χτυπήσετε την μπάλα χωρίς τον κίνδυνο να τραυματίσετε τον αντίπαλό σας, ζητήστε επανάληψη φάσης.
Θυμηθείτε ότι το squash είναι πάντα ένα παιχνίδι και οφείλετε να σέβεστε τον αντίπαλό σας. Εγωιστικές συμπεριφορές δεν έχουν καμία θέση στο squash. Φροντίστε τον εαυτό σας, τους αντιπάλους σας και το παιχνίδι.
Ενοικίαση Γηπέδου
Δύο γήπεδα squash, τα μοναδικά στην Πάτρα, εγκεκριμένα από την ομοσπονδία, σας περιμένουν να απολαύσετε την μοναδική εμπειρία του πιο υγιεινού αθλήματος στον κόσμο, συμφωνα με το FORBES, στις κλιματιζόμενες αίθουσες του Threeaction. Μπορείτε κλείσετε γήπεδο και να έρθετε να παίξετε με κάποιον φίλο σας ή να λάβετε μέρος στο συναρπαστικό τουρνουά που πραγματοποιείτε ανάμεσα στα μέλη του αθλήματος. Αν είστε αρχάριος πάντα θα υπάρχει καποιος να σας κατατοπίσει και να σας βοηθήσει να ξεκινήσετε ένα από τα πιο εθιστικά ταξίδια στο χώρο της αντισφαίρησης.
Personal Training
Στην ατομική προπόνηση υπάρχει η προσωπική επίβλεψη με αποτέλεσμα την γρήγορη εκμάθηση, προπόνηση και διασκεδαστική γυμναστική μέσα από ένα παιχνίδι όπως το squash για τους αρχάριους και εκείνους που θέλουν να γνωρίσουν το άθλημα. Προσφέρετε όμως και για άμεση καλυτέρευση της τεχνικής και για αγωνιστική άνοδο με στόχο την κατάληψη της καλύτερης δυνατής θέσης στα εκάστοτε τουρνουά για τους πιο προχωρημένους.
Ακαδημίες Squash
Στις εγκαταστάσεις του Three Action φιλοξενούνται οι Ακαδημίες Squash του Αιόλου Αγυιάς